Ben jij die verkeersdrukte ook zo zat? Iedere dag staan gemiddeld een half miljoen mensen in de file. Ondanks het massaal bijbouwen van wegen, blijft het aantal files stijgen. Verkeer- en Vervoerseconoom Erik Verhoef doet onderzoek en geeft college over dit soort problemen, maar zijn er ook oplossingen? Erik bespreekt 5 mogelijke (economische) oplossingen voor verschillende verkeersproblemen.
1. Rekeningrijden en beloningsproeven:
‘Vanuit de economie weten we dat we met prijsprikkels het gedrag van mensen kunnen beïnvloeden. Om ervoor te zorgen dat er minder mensen in de file komen te staan, kun je het model van belonen en bestraffen inzetten. Als je de spits mijdt zou je een financiële beloning kunnen krijgen, terwijl in de spits rijden dan juist bestraft wordt.’
2. Verhandelbare spitsrechten:
‘Het basisidee is eenvoudig: voor elke spitsrit op een bepaalde weg of in een bepaald gebied verbruikt een deelnemer een ‘recht’. Deelnemers krijgen een afgemeten aantal rechten toebedeeld. Als een deelnemer minder rechten verbruikt (dus minder spitsritten maakt) dan hij gekregen heeft, kan hij de overgebleven rechten verkopen. Lukt dat niet en maakt hij extra spitsritten, dan moet hij rechten bijkopen.’
3. Sharing is caring:
‘Doordat bijna iedereen actief gebruik maakt van het internet komt de sharing economy veel dichterbij. Goede voorbeelden hiervan zijn Uber en Car2Go, waarbij het via een app heel makkelijk is om de auto als dienst en product te kunnen delen. Ik denk dat mensen zich steeds vaker zullen realiseren dat het bezitten van een auto hoge vaste kosten met zich meebrengen, terwijl deze kosten bij het delen van de auto over meer mensen worden verdeeld.’
4. Automatische voertuigen:
‘Over deze oplossing heb ik op dit moment nog mijn twijfels. Het idee van de automatische voertuigen is dat de doorstroom verbetert, maar er zitten ook nadelen aan. Wie is er bijvoorbeeld verantwoordelijk als er een ongeluk gebeurt? De autofabrikant of de bestuurder? En als auto’s automatisch stoppen voor een fietser, blijven fietsers dan niet non-stop oversteken? Het idee dat automatische auto’s alles voor ons zullen oplossen vind ik veel te naïef.’
5. Fietssnelwegen:
‘We leren dat het goed en gezond is om de fiets pakken en doen dit ook steeds vaker. Hierdoor worden fietspaden steeds voller, ontstaan fietsfiles en bovendien nemen de snelheidsverschillen tussen fietsen toe. Neem bijvoorbeeld de e-bike in vergelijking tot een moeder met een bakfiets. Door deze snelheidsverschillen ontstaan meer ongelukken. We zien dat er steeds meer vraag is naar oplossingen voor het toenemende aantal fietsers in Amsterdam. Je kunt denken aan financiële prikkels, maar ook aan het aanbieden van fietssnelwegen, waar de voordelen van hoge snelheid beter benut kunnen worden en de veiligheid verhoogd.’
Erik Verhoef hoopt dat er binnenkort vooral stappen gezet kunnen worden naar de nieuwe fietssnelwegen en denkt: ‘Op de korte termijn zullen we meer gaan zien van de verhandelbare spitsrechten, tenminste dat hoop ik. Maar eigenlijk is het vooral belangrijk dat de overheden durven denken over nieuwe dingen zodat er ruimte komt voor dit soort slimme oplossingen.’
