In 2018 viert de School of Business and Economics van de VU het 70-jarig bestaan. In oktober 1948 ging de faculteit der Economische en Sociale Wetenschappen van start. Er waren bijna 100 studenten, en kort daarvoor waren er drie hoogleraren aangetrokken om de nieuwe faculteit vorm te geven.
Met nog geen 100 studenten, waaronder één vrouw, begon in oktober 1948 de faculteit der Economische en Sociale Wetenschappen haar bewogen bestaan. Er waren net drie hoogleraren (Z.W. Sneller, F.L. van Muiswinkel en J. Zijlstra) aangetrokken om de nieuwe faculteit vorm te geven. De faculteit werd voorlopig gevestigd in twee naast elkaar gelegen kapitale villa’s in het statige Amsterdam-Zuid. Het moet daar destijds een harmonieuze facultaire gemeenschap geweest zijn, met een inwonend huismeester die koffie en thee zette en voor iedereen aandacht had. Nu gaat de faculteit door het leven als School of Business and Economics (SBE), met rond de 6.000 studenten (bachelor-, master en postgraduate studenten), waarvan 40% vrouw, en rond de 80 hoogleraren. SBE neemt 7 moderne en transparante verdiepingen in beslag van het kolossale Hoofdgebouw van de Vrije Universiteit, aan de rand van het dynamische financiële centrum aan de Amsterdamse Zuid-as. De huismeester heeft plaatsgemaakt voor automaten en een digitaal serviceplein. Welke ontwikkelingen hebben SBE al die jaren gekenmerkt?
In de jaren vijftig en zestig groeide de toenmalige faculteit gestaag en ontwikkelde een sterke, eigen identiteit. Zo ging in 1955 de faculteit alleen verder als economische faculteit, zonder de sociale wetenschappen. Kort daarna werd een begin gemaakt met het professional en executive onderwijs, zoals dat tegenwoordig heet, voor accountant en controller. Vanaf het begin heeft de faculteit de opvatting uitgedragen dat een grondige kennis van de moderne (bedrijfs)economische wetenschap nodig is om als staf en studenten een bijdrage te kunnen leveren aan de oplossing van maatschappelijke vraagstukken. Tot op de dag van vandaag wil de faculteit van maatschappelijke betekenis zijn. Daarom is er altijd in het onderwijs aandacht besteed aan economische filosofie en ethiek. Niet voor niets is de faculteit in de loop der jaren de bakermat gebleken voor vele (eerste-)ministers, topambtenaren en topbestuurders in het bedrijfsleven.
De roerige jaren zeventig van studentenprotesten en democratisering zijn ook aan de faculteit niet onopgemerkt voorbij gegaan. De faculteitsvereniging, die vooral gastsprekers uitnodigde en excursies voor de studenten organiseerde, werd omgedoopt tot studentenvakbond. Er was maatschappijkritiek en er werd geijverd voor zogenaamde politieke economie. Veel heeft het niet uitgehaald. Ondertussen bleef de faculteit groeien en keerde in de jaren tachtig de rust weer terug. De studenten kregen meer oog voor hun positie op de arbeidsmarkt. De studentenvakbond fuseerde met de inmiddels als tegenwicht opgerichte gematigde faculteitsvereniging tot Aureus, die sindsdien de studentenbelangen in brede zin behartigt.
Achteraf bezien, kan het jaar 1987 als een kanteljaar worden gezien. Allereerst werden de econometristen geheel bij de faculteit gevoegd en veranderde de naam in de faculteit der Economische Wetenschappen en Econometrie. Vervolgens werd samen met de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit van Amsterdam het Tinbergen Instituut opgericht. Dit instituut levert met een internationale Engelstalige masteropleiding gekwalificeerde promovendi die een kwaliteitsimpuls aan het wetenschappelijk onderzoek geven. En in dat jaar startte ook de nieuwe opleiding ‘Bedrijfskunde van de Financiële Sector’. Begin van deze eeuw is deze opleiding omgevormd tot Bedrijfskunde met als Engelstalige variant International Business Administration. In omvang domineren deze opleidingen sindsdien de faculteit, die toen door het leven ging als faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde. Het in 2009 opgerichte Amsterdam Business Research Institute levert als evenknie van het Tinbergen Institute eenzelfde kwaliteitsimpuls voor het bedrijfskundige onderzoek.
Met de recente naamsverandering in SBE wordt recht gedaan aan de verdere internationalisering en internationale erkenning. Vanaf 1948 is de faculteit, nu de School, constant in verandering, zoals verwacht mag worden van actuele en maatschappelijk relevante (bedrijfs)economische en bedrijfskundige opleidingen.
Meer lezen?
Over de oprichting en eerste jaren van de faculteit:
- Jonne Harmsma, ‘In Rotterdamsche sfeer’: Economische wetenschap aan de Vrije Universiteit tussen Ridder en Zijlstra’, TPEdigitaal 10 (2016) 3, pp. 99-112.
Over afzonderlijke hoogleraren:
Op een VU-voorlichtingsfilm uit 1953 is de toenmalige economische faculteit (gevestigd aan de Koningslaan in Amsterdam-zuid) te zien (vanaf 8:25 min.).
