Commercieel én sociaal bezig zijn, dat is haar missie. Lonneke Craemers (38) studeerde sociaal-culturele wetenschappen en werkt het liefst als kickstarter. Bij startups, maar ook bestaande bedrijven. Ze nam net afscheid bij Dopper, en start nu bij onder andere het circulaire Mudjeans. ‘Als het eenmaal staat, help ik liever weer iets nieuws opzetten.’

Wat heb je voor elkaar gekregen als interim-directeur van Dopper Foundation? ‘Dopper doneert inmiddels zo’n half miljoen euro per jaar aan de foundation. Heel belangrijk dus om goed te bedenken hoe dat geld ook echt bijdraagt aan Doppers missie: de toegang tot schoon drinkwater vergroten en de hoeveelheid plastic afval verminderen.

‘Ongeveer de helft van de donaties ging naar waterprojecten van Simavi in Nepal. Om meer te weten te komen over de beoogde impactgebieden ben ik met een fotograaf, filmmaker, schrijfster en muzikant naar Nepal geweest om te zien hoe het daar precies zat met kraanwater en plastic. Zij hebben allemaal een eigen verhaal gemaakt, ingegeven door de visie van Dopper Foundation. Plastic afval bleek een enorm probleem, dat nog amper op de agenda stond. Dat pakt de foundation nu met Simavi op. Ook startte ik onderzoek naar investeringen in lokale bedrijfjes die regenwater opvangen en afval ophalen en recyclen. Nu kunnen anderen ermee verder, want er ligt een goede fundering.’

Ligt die rol jou het best? ‘Ja, ik ben meer de kickstarter. Als er echt gemanaged moet worden en het werk repetitief wordt, zijn er anderen die dat beter kunnen. Zorgen dat een idee uitgevoerd wordt, dát stukje vind ik het leukst. Als het eenmaal staat, help ik liever weer iets nieuws opzetten. Bij een startup, of juist bij bestaande bedrijven die aan de slag willen met impact-ondernemen of duurzaamheid te helpen. Of ngo’s, want zij missen juist vaak de potentie die commercie heeft.’

‘Ik vind mensen met ideeën die de wereld wat mooier maken het meest inspirerende wat er is’

‘Nu ga ik parttime bij MudJeans aan de slag [duurzame broeken die je kunt leasen of kopen, red.]. Na de olie-industrie is de kledingindustrie de meest vervuilende. MudJeans laat zien dat systeemveranderingen mogelijk zijn door in te zetten op de circulaire economie. Ze maken echt mooie jeans, die ze na gebruik weer in nieuwe jeans verwerken. De spijker op z’n kop.’

Waarom past sociaal ondernemen zo goed bij jou? ‘Omdat ik ervan overtuigd ben dat we van bedrijven die het beste zijn in de wereld, toe moeten naar bedrijven die het beste zijn voor de wereld. Sociaal ondernemen wordt dan een pleonasme. Ik houd van creëren en vind mensen met ideeën die de wereld wat mooier maken het meest inspirerende wat er is. Vooral mensen die het ook nog echt gaan doen. Als ik ze daarbij kan helpen, motiveert dat me enorm. Zelf zit ik ook boordevol ideeën. Het liefst wil ik zelf met een goed idee gaan ondernemen. Ik zie zo veel interessante ontwikkelingen, zoals de blockchain-technologie en storytelling. Dat gaat allebei over transparantie.

Waar komt jouw gedrevenheid vandaan? ‘Ik ben iemand die ver vooruitkijkt. Dan zie je dat er echt veranderingen nodig zijn in hoe we met de medemens en de planeet omgaan. Daarin wil ik een rol spelen. Er zijn ook mensen die denken: de aarde schudt ons straks af als een luis uit de pels en gaat wel door zonder ons, dus waar maak je je druk om? Maar zo denk ik niet. Ik heb op mijn computer een sticker met Make No Small Plans.’

‘Toen ik begon, voelde ik me nog David tegen Goliath’

‘Ik wist al vroeg dat ik niet alleen maatschappelijke problemen wil helpen oplossen, maar ook commercieel bezig wil zijn. Na mijn afstudeeropdracht voor NICE in Gambia, kon ik voor het duurzame energiebedrijf Econcern NICE in Afrika verder opzetten. Met zonne-energie gaven we mensen toegang tot internet en it-toepassingen. Dit bevestigde voor mij dat wat ik wilde ook echt kon. Toen ik begon, voelde ik me nog David tegen Goliath. De laatste jaren merk ik dat ondernemen met positieve impact gangbaarder wordt. Dat geeft kracht ermee door te gaan.’

Waarom ging je sociaal-culturele wetenschappen studeren? ‘De opleiding visuele marketing aan de HvA was een mengsel van kunst, psychologie en economie. Het praktische vond ik fijn, maar ik miste het sociaal-maatschappelijke. Ik had geen behoefte om luiers aan de man te brengen, gewoon omdat het luiers zijn. Daarom besloot ik marketing te combineren met sociaal-culturele wetenschappen aan de VU.

Komt de kennis uit je studie terug in je werk? ‘Als ik ergens nieuw binnen kom, denk ik nog vaak terug aan de sociale testjes met apen. Vier apen werden bijvoorbeeld hard bespoten met water als een van hen een banaan wilde pakken. Daardoor gingen ze elkaar tegenhouden. Vervolgens werden de apen één voor één vervangen. Uiteindelijk zaten er vier nieuwe apen. Zij probeerden niet meer om de banaan te pakken, al hadden ze geen idee waarom niet. Het laat de kracht van cultuur zien en hoe moeilijk het is die te veranderen. Bij het begin van een nieuw project, hoor ik soms: “Dat doen we zo niet.” Dan heb je dus een banaan te pakken die innovatie kan belemmeren.

Na je VU-studie stapte je over naar de UvA. ‘De bachelor was superinteressant, maar voor mij toch wat te veel gericht op de interne bedrijfsorganisatie. Ik wilde juist wereldproblemen helpen oplossen. Hoewel ik niet goed wist wat ik ermee kon, koos ik daarom voor de master culturele antropologie aan de UvA. Daar kregen mensen dan weer echt bulten van alles wat kapitalistisch of commercieel was. Ik zie bedrijven juist als een krachtig onderdeel van onze maatschappij en ik denk dat je niet vanaf de zijlijn moet roepen dat je het ergens niet mee eens bent, maar systemen moet begrijpen om er gebruik van te kunnen maken en dingen te kunnen veranderen. Daarom is de combinatie van mijn studies heel mooi.’