Ze schreef mee aan het nieuwe boek over Pim Fortuyn en is parlementair verslaggever bij Nieuwsuur: Marloes Lemsom lijkt een echte politieke junkie. Die interesse in politiek ontstond op de VU, tijdens haar studie communicatiewetenschap.

Haar eerste kennismaking met politiek had Marloes Lemsom (1988) toen ze net op Uilenstede woonde. Iemand ontdekte dat Jan Peter Balkenende vroeger op haar kamer had gewoond. Het was 2006, Balkenende was lijsttrekker voor het CDA en stond volop in de spotlights. “Ik kreeg een telefoontje van CampusTV. Dat ze met politici hun oude studentenkamers bezochten, en of ik het goed vond dat ze bij mij kwamen filmen. Die ochtend had ik een statistiektentamen, ’s middags ben ik naar Uilenstede gefietst om de filmploeg op te wachten, samen met een paar studiegenoten. Die vonden het razend interessant dat Balkenende opeens tussen mijn spullen rondliep. De filmploeg wilde alles zien, tot aan de badkamer.”

Je had dus dezelfde wc als Balkenende… “Dat zei de filmploeg ook al. Wat ik daarvan vond, wilden ze weten. Tja… Ik heb geantwoord dat ik mijn wc regelmatig schrobde, maar verder vond ik er niet zoveel van. Ik was toen sowieso nog helemaal niet politiek geëngageerd. Op de middelbare school hadden we nauwelijks iets meegekregen van de actualiteit. Ik zat in de derde klas toen Pim Fortuyn werd vermoord. Daar hadden we het natuurlijk wel over op school, en bij maatschappijleer leerden we wel iets over het politieke systeem in Nederland, maar daar bleef het bij. En ik kom ook niet uit een gezin waar we tijdens het avondeten verhitte politieke discussies voeren.”

‘Journalisten hebben invloed op stemgedrag. Dat vond ik shockerend’

Elf jaar later ben je parlementair verslaggever en heb je met collega-journalist Joost Vullings een boek geschreven over Pim Fortuyn. Vanwaar die omslag? “Het begon met een derdejaarsvak over politiek en media dat ik volgde tijdens mijn studie communicatiewetenschap aan de VU. Docent Jan Kleinnijenhuis had ons een boek aangeraden, Nederland vijfstromenland. Dat ging over framing: welke invloed hebben media op hoe verschillende partijen tegen elkaar worden afgezet? Zo bleek dat nieuwsberichten over succes en falen van een bepaalde partij sterk beïnvloedden wat mensen zouden gaan stemmen. Berichten over partijen die elkaar steunden of juist bekritiseerden, hadden veel minder impact. Ook het bandwagoneffect kwam aan bod: het verschijnsel dat mensen graag bij een winnaar horen. Als journalisten dus berichten dat een bepaalde partij het goed doet, heeft dat invloed op stemgedrag. Dat vond ik shockerend.”

Hoe zien jouw werkweken eruit? “Doordeweeks ben ik meestal van 11.00 tot 23.00 uur in Den Haag. Mijn vriend slaapt vaak al wanneer ik thuiskom. Tot voor kort probeerde ik in de weekenden zoveel mogelijk uit mijn vrije dagen te slepen: uitgaan, afspreken… Maar dan ben je op maandag gesloopt. Tegenwoordig probeer ik iets meer rust te houden. Al lees ik natuurlijk voor mijn werk wel het politieke nieuws, en kijk ik elke zondag Buitenhof. Dat vind ik ook gewoon leuk, dus het voelt niet als werk. En ik ben niet altijd alleen maar met politiek bezig. Samen met een vriendin heb ik een jaar geleden nog meegedaan aan de marathon van New York.”

Jouw werkweek klinkt als een marathon op zich… En hoe gaat zo’n lange werkdag dan? “We beginnen rond 11.30 uur met een vergadering over wat we die dag gaan doen. We zitten met z’n zessen op de redactie boven Café Dudok, vlak bij het Binnenhof. De NOS zit daar ook. Vervolgens verdelen we de onderwerpen. Een echt specialisme hebben we niet. Iedereen is tegelijkertijd bezig met het researchen van een aantal langetermijnonderwerpen. Ik ben wel relatief vaak bezig met de thema’s arbeidsmarkt en duurzaamheid, maar voor dit werk moet je een brede achtergrondkennis hebben. Het is belangrijk dat je niet alleen het standpunt ten opzichte van kolencentrales kent, maar dat je ook weet wat partijen van defensie of gezondheidszorg vinden.

‘Wie heeft er tijd voor een sprintje naar de Tweede Kamer?’

“Daarnaast verdelen we elke dag het last minute nieuws: wie heeft er tijd voor een sprintje naar de Tweede Kamer om een politicus over een actuele kwestie uit te horen? Na het vergaderen doen we research: we lezen ons in, bellen met mensen. En vervolgens is het tijd om interviews af te nemen. ’s Avonds eten we vaak met z’n allen en doen we de montage.”

Waarom koos je aanvankelijk voor communicatiewetenschap? “Tijdens mijn middelbareschooltijd in Renesse, Zeeland, had ik ontdekt dat ik toneelspelen leuk vond. Onze muziekleraar en economieleraar organiseerden elk jaar musicals, en daarvoor schreef ik het script samen met een klasgenoot. Aanvankelijk wilde ik daarom theaterwetenschappen studeren, maar ik wist niet of je daarmee goed aan een baan kon komen. Bovendien wilde ik niet alleen dingen creëren, maar ook iets maatschappelijk relevants doen. Ik heb een brede interesse, en communicatiewetenschap sloot daar goed bij aan. Daarbij volg je niet alleen vakken op het gebied van media en marketing, maar bijvoorbeeld ook sociale filosofie. Daarnaast heb ik vakken Spaans gevolgd.”

Voor je master stapte je over naar de UvA. Was je de VU zat? “Haha, nee hoor. De twee masters die ik wilde volgen – Journalistiek & Media en Politieke Communicatie – had de VU nu eenmaal niet. Maar ik heb goede herinneringen aan mijn bachelor aan de VU. Ik leerde er abstract denken, onder andere. Daar heb ik bij Nieuwsuur nog steeds profijt van. En op basis van dat vak van Kleinnijenhuis voer ik nu nog steeds vaak discussies met collega’s over journalistieke onafhankelijkheid.

‘Door dat vak van Kleinnijenhuis voer ik nu nog vaak discussies met collega’s’

“Maar de VU heeft me niet alleen op professioneel gebied gevormd. Ik heb er ook mijn vriend leren kennen. Een aantal oud-studiegenoten van de VU werkt nu ook in de journalistiek. Het is wel fijn dat zij weten wat het vak inhoudt, want mijn werk botst soms wel met mijn sociale leven.”

Waarom past het werk dat je nu doet zo goed bij jou? “Die afwisseling tussen langetermijnverdieping en de adrenalinerush die je bij last minute onderwerpen krijgt, vind ik leuk. Ook het improviseren heb ik leren waarderen. In het begin was ik soms bang dat ik bepaalde vragen zou vergeten. Toen ik net als verslaggever begon, moest ik Halbe Zijlstra interviewen, maar ik was zo geïntimideerd door alle microfoons van collega’s onder mijn neus dat ik een black-out had. Inmiddels durf ik op mijn basiskennis te vertrouwen. En ach, politici improviseren het grootste gedeelte van de tijd ook.

‘Toen net begon, moest ik Halbe Zijlstra interviewen maar kreeg een black-out’

“Het leukste van Nieuwsuur vind ik dat je de tijd hebt om onderwerpen echt te doorgronden en te belichten. Er wordt heel serieus nagedacht over welke onderwerpen relevant zijn. Bij Nieuwsuur kun je een van de belangrijkste journalistieke doelen in de praktijk brengen: de controle van de macht. Zeker op de Haagse redactie ben je je elke dag bewust van die rol.”

Is het niet moeilijk om je eigen politieke voorkeur erbuiten te houden?
“Nee. Ik heb sowieso geen heel duidelijke politieke kleur, en door dit werk begrijp je alleen maar beter alle kanten van het verhaal. Je hoort de diverse argumenten van de partijen, en begrijpt dat er soms geen eenduidig goed of fout antwoord is. In die zin maakt mijn werk me alleen maar objectiever. Met collega’s hebben we het niet over onze voor- en afkeuren. Ik zou nooit iemand in Den Haag vertellen wat ik stem.”

De kinderen van Pim

Op 6 april 2017 verscheen bij uitgeverij Lebowski het boek De kinderen van Pim, over de oud-Kamerleden van de Lijst Pim Fortuyn. Het boek bevat analyses over de politiek in 2002 en nu. Wat heeft Pim Fortuyn achtergelaten? Marloes was co-auteur van dit boek: zij benaderde LPF’ers en bereidde de interviews inhoudelijk met ze voor, Joost Vullings deed de interviews, die vervolgens door Marloes werden uitgewerkt.