VU-alumnus David van der Meulen (37) is geen doorsnee dominee: hij verbindt zich niet aan één kerk, richt zich vooral op jonge mensen en vaak zijn deze millenials geeneens gelovig. 

Vóór het interview mailt Van der Meulen dat hij liever niet pontificaal voor een kerk gefotografeerd wil worden. „Dat roept een averechts effect op bij twintigers en dertigers die ik wil bereiken.”

We zitten deze ochtend in een café in Amsterdam Oud-Zuid omringd door jonge mensen met laptops. Is dit de doelgroep die je hoopt te bereiken? 

„Voor zover ik dat op het eerste gezicht kan beoordelen: ja. De mensen die ik zie, zijn vooral veel twintigers en dertigers die eigenlijk alles hebben. Ze hebben een goede opleiding gedaan, hebben een mooi appartement, een rijk sociaal leven, een sportschoolabonnement, en gaan om de haverklap op vakantie. Jonge mensen die op mij lijken. Ik onderscheid me dan ook niet van hun struggles, hoor”, lacht David, “Ook ik ben deze week hard aan het werk om alles af te krijgen zodat ik een weekendje weg kan.”

Wat bespreek je zoal met deze mensen?

„De mensen die mij benaderen, worstelen vaak met existentiële vragen, zoals: wie ben ik precies, wat moet ik met mijn leven, of waarom voel ik me zo eenzaam? Die vragen zijn misschien juist nog wel moeilijker voor hen omdat ze van de buitenkant gezien alles hebben. Ook help ik hen met praktische zaken, zoals: welke stap moet ik in mijn carrière zetten, of: hoe vind ik een liefdespartner?"

„Ik houd van deze mensen, sluit hen in mijn hart. Met een onvoorwaardelijkheid zoals God dat doet."

Dat klinkt ook als een coachende rol. Hoe onderscheid je je van de gemiddelde coach?

„Voor mij is de relatie met hen ook echt belangrijk. De basis is de relatie. Ik houd van deze mensen, sluit hen in mijn hart. Met een onvoorwaardelijkheid zoals God dat doet. Dat is misschien anders dan wanneer je betaalt en je naar een psycholoog of coach toe gaat. Daarnaast neem ik als dominee natuurlijk de rijkdom mee van de christelijke traditie, waardoor ik jonge mensen kan helpen om vanuit een ander perspectief naar hun leven te kijken."

Hoe ben je op het idee gekomen om deze moderne manier van domineeschap in te vullen? 

„Eigenlijk wilde ik absoluut géén dominee worden. Mijn vader - die ook theologie aan de VU heeft gestudeerd - en net als mijn grootvader dominee was, kwam in mijn kinderlijke beleving elke week wel thuis met een verhaal over iemand die terminaal ziek was, of iemand aan een ongeluk verloren had. Al dat leed van de wereld op je schouders. Dat leek me niets."

„Nadat ik mijn studie theologie aan de VU had afgerond en drie jaar als predikant in een achterstandswijk in Amsterdam Nieuw-West had gewerkt, veranderde dat gevoel. Ik ben aan de VU alsnog een opleiding tot dominee gaan volgen en studeerde af op hoe ver het geloof afstaat van de leefwereld van jonge mensen. Wat moeten we daar als kerk mee?"

„In die tijd vond ik als bij een wonder samen met mijn vrouw een woning in Oud-Zuid en besloot dat ik daar wilde pionieren. Ik probeer de wereld van de kerk en de wereld van jonge mensen bij elkaar te brengen. Zonder dat ik verwacht dat ze op zondag in de kerk zitten, of alles geloven wat in de Bijbel staat. Recent schreef ik daar het boek ‘Welkom in de Voorhof’ over, en dat doe ik door met mijn organisatie LoZ Millenials (Licht op Zingeving, red.) masterclasses te organiseren die gaan over onderwerpen waar jonge mensen in de stad bezig zijn. En mensen vinden mij via Instagram of via-via voor een-op-eengesprekken."

Welke plek heeft het geloof in de gesprekken?

„Ik begin zelf niet over het geloof. Ik ben er wel vol van, dus op het moment dat mensen er iets mee willen dan vragen ze er zelf wel naar, denk ik altijd. In veel een-op-een-gesprekken speelt het niet. Mensen zeggen weleens: als er dan toch een God is, waarom komt hij me dan niet te hulp? Een term als ‘het universum’ valt ook vaak. Maar ik wil mensen niet het geloof opdringen. Sterker nog, dat werkt averechts."

„Juist door die onafhankelijke positie krijg ik het vertrouwen dat ik ze niet wil bekeren, ze op zondag in de kerk wil hebben of dat ik uit ben op geld."

Je onderscheidt je van de doorsnee dominee doordat je niet bent aangesloten bij één specifieke kerk en je ook niet opereert binnen een fysieke kerk. Wat is daar de meerwaarde van?

„Juist door die onafhankelijke positie krijg ik het vertrouwen van jonge mensen. Dat ik ze niet wil bekeren, ze op zondag in de kerk wil hebben of dat ik uit ben op geld. Ik ben daardoor in hun ogen een ‘kosjere’ dominee. Dat moet ook wel: tweederde van de mensen die ik tegenkom, heeft argwaan zodra ze het woord ‘kerk’ horen, of ze hebben geen interesse in het geloof. Ik heb geen verborgen agenda. Ik ben al blij als ik ze kan prikkelen, aan het denken kan zetten, een luisterend oor kan bieden."

„God is het allermooiste wat mij is overkomen. Als ik dat zeg, kijken mensen me soms aan alsof ze water zien branden."

„Het helpt daarbij dat ik niet in dienst van de kerk ben, maar in haar naam werk. De kerk draagt een derde van de begroting bij en verder haal ik geld op via crowdfunding en fondsen en heb ik een bescheiden verdienmodel met TheMasterclass. De gesprekken met mij als dominee zijn gratis, maar na verloop van tijd wijs ik mensen op de mogelijkheid om vrijblijvend iets aan onze organisatie te doneren."

Maar als jij gelooft dat God genadig is, dan gun je dat je medemens ook, lijkt me. Botst de houding die je als dominee wilt aannemen weleens met je persoonlijke overtuiging?

„Ik heb mijn verwachtingen bij moeten stellen. Ik dacht eerst dat er vast mensen voor het geloof met mij in contact willen treden. Maar dat is één op honderd. Ik wil iets betekenen voor de ander en waar diegene voor staat, en diegene niet naar mijn plek toe halen. Vanuit die onvoorwaardelijke liefde van God heb ik zoveel voor mensen betekenend. Ik heb zoveel jonge mensen dappere stappen zien zetten in hun relaties, hun werk, hun zelfbeeld. Maar ja, soms is het een gekke realiteit waarin ik leef. God is het allermooiste wat mij is overkomen. Als ik dat zeg, kijken mensen me soms aan alsof ze water zien branden."