VU Magazine bezoekt een workshop sollicitatiegesprekken. We vragen de trainer om tips voor alumni. ‘Maak echt contact en stel zelf ook vragen.’

‘Wat voor persoon ben jij?’ vraagt loopbaancoach Leo Molenaar aan Anthea van der Velden die tegenover hem aan tafel zit in een klein VU-lokaal. Zeven studenten, zes vrouwen en één man, kijken geconcentreerd toe. Van der Velden antwoordt dat ze van hard werken houdt. “Dat komt mooi uit”, antwoordt Molenaar met een uitgestreken gezicht, “Want voor deze functie moet heel hard gewerkt worden.” De toehoorders gniffelen.

De workshop Sollicitatiegesprek voor studenten Sociale Wetenschappen is onderdeel van de loopbaandag ‘Droombaan gezocht’, georganiseerd door de FSR, EOS en de studie politicologie. Molenaar werkte jarenlang bij het Centrum voor Studie en Loopbaan op de VU en is sinds januari zelfstandig loopbaancoach. Beurtelings komen de studenten in deze workshop bij Molenaar op sollicitatiegesprek. Na afloop geven ze elkaar feedback. Een studiegenoot tipt Anthea: “Ik weet toevallig dat je in het bestuur van een tennisvereniging zit. Zo’n leidinggevende functie zou ik zeker noemen.”

Mannen hebben misplaatst zelfvertrouwen

Molenaar: “Ik vind het heel goed dat dit wordt georganiseerd. Iedereen zou elke paar jaar moeten bekijken of hij nog op de juiste weg is. Zeker in het begin van je loopbaan, dan maak je een grote ontwikkeling door. Het valt me wel op dat er in deze groep zes vrouwen zitten, en maar één man. Dat zie ik wel vaker bij cursussen waarbij je met je toekomst bezig bent. Mannen hebben vaak een misplaatst zelfvertrouwen, denken dat ze makkelijker aan een baan komen dan in werkelijkheid het geval is. Vrouwen willen graag hun kansen vergroten en gaan daarom naar dit soort trainingen, hoe ze er soms ook tegenop zien. Ze staan in het algemeen meer open voor feedback en durven toe te geven dat er nog wat te leren valt. Het zou mooi zijn als de mannen dat ook beseften.”

Wat hij de deelnemers vandaag als feedback meegeeft? Dit zijn Molenaars beste tips:

Zo maak je indruk bij je sollicitatiegesprek

Wat hij de deelnemers vandaag als feedback meegeeft? Dit zijn Molenaars belangrijkste tips:

1. Een goede voorbereiding… “Lees je in. Dit kan ik niet vaak genoeg herhalen. Vaak krijg je van tevoren al de naam van de interviewer. Bekijk zijn of haar LinkedIn-profiel, zodat je een beeld krijgt van deze persoon. En lees je in over het bedrijf waar je solliciteert.” Je kunt ook zoeken naar informatie bestemd voor recruiters. Zo kun je beter inschatten welk type vragen je kunt verwachten. Enkele voorbeelden: monsterboard.nl/…/sollicitatievragen-recruiters; vacatures.nl/…/sollicitatievragen-recruiter/; intermediair.nl/…/10-lastige-vragen.

2. Weet wat jou bijzonder maakt. “Iedereen heeft iets te bieden. Als je jezelf kent en weet wat je kan, voel je je veel ontspannener en gaat het gesprek bijna vanzelf. Je krijgt er hoe dan ook vragen over, dus oefen het vooraf.”

3. Gooi haakjes uit. “Interviewers zoeken vaak naar onderwerpen waarop ze kunnen doorvragen, en waarmee ze meer te weten komen over jou. Maak hier gebruik van en bedenk van te voren welke kanten van jezelf je wilt laten zien. Als je aan het eind van een antwoord vertelt dat je in een studentenorkest speelt of een eigen bedrijf hebt, stelt iemand daar zeker een vervolgvraag over.”

4. Luister goed. “Een gesprek naar je hand zetten is prima, maar blijf wel goed luisteren naar de vraag en geef daar duidelijk antwoord op. Anders kan de werkgever denken: jou neem ik niet aan, want ik betwijfel of je straks goed naar mijn instructies luistert.”

5. Geef negatieve eigenschappen een positieve draai. “Zeg niet dat je perfectionistisch bent, maar benoem liever het positieve wat er onder zit: dat je voor kwaliteit gaat bijvoorbeeld. Eventueel kun je eraan toevoegen dat je jezelf hier soms in moet afremmen. Of noem een negatieve eigenschap die voor de functie minder relevant is.”

6. Maak contact. “Ga niet te veel op in je eigen verhaal en zorg dat je de ander regelmatig blijft aankijken. Ook glimlachen levert je bonuspunten op. Verbinding maken met je gesprekspartner is altijd belangrijk.”

7. Oefen (en niet alleen in je hoofd). “Je kunt antwoorden nog zo goed voorbereid hebben in je hoofd: als je ze uitspreekt kunnen ze heel anders klinken. Oefen daarom altijd hardop, voor een spiegel of met een vriend of vriendin. Jezelf opnemen met de camera van je smartphone en terugkijken werkt ook erg goed.”

8. Ontspan. “Er zijn veel ontspannings- of mindfulnessoefeningen die kunnen helpen. Adem door je buik, zodat je wat steviger staat of zit. Of stel je voor dat je op een verlaten eiland loopt bij zonsondergang. Voel het zand tussen je tenen, de zachte bries in je haar, hoor het ruisen van de zee. Dan ga je vanzelf glimlachen.”

9. Zeg nooit iets negatiefs over een vorige werkgever. “Ook niet als ernaar gevraagd wordt. Bedrijven zullen anders bang zijn dat je later ook zo over hen zult praten.”

10. Kom ook informatie hálen. “Neem een briefje mee met de vragen die jij hebt. Vergeet niet dat een sollicitatiegesprek ook bedoeld is om jou een beter beeld te geven van de baan. Gebruik deze tijd om je af te vragen: wat vind ik van deze mensen en van de sfeer? Past deze baan bij mij? En vragen stellen maakt altijd een geïnteresseerde indruk. Je hebt moeite gedaan!”

Jouw droombaan

Om je te helpen bedenken wat jouw droombaan is en hoe je hem krijgt, biedt Alumnirelaties voor jonge alumni viermaal per jaar het VU Coachcafé aan. Met de coaches die daaraan meewerken, kun je vervolgens ook verder de diepte in gaan met het programma Kies je coach.

Coaching met korting

De coach uit het bovenstaande artikel, Leo Molenaar, is een van de coaches in het coachprogramma van VU Alumnirelaties. Daarnaast biedt hij naar aanleidig van dit artikel zijn diensten aan voor de helft van de prijs als je nog studeert of maximaal twee jaar afgestudeerd bent. Lees de voorwaarden op de site van zijn bedrijf Mandala.