„Geneeskundestudenten gedragen zich soms onprofessioneel en dat wordt niet altijd opgemerkt”, aldus VU-docent geneeskunde Marianne Mak-van der Vossen. Ze wil het zwijgen doorbreken en promoveerde op dit onderwerp. „Uiteindelijk gaat het om de veiligheid van patiënten.”
Hoe merkte u dit probleem op?
„Als coördinator professioneel gedrag merkte ik dat docenten erg terughoudend zijn in het geven van een onvoldoende als een student zich niet professioneel gedraagt. Zij doen dat pas als het écht heel erg is. Studenten krijgen pas aan het einde van de bachelor of master een onvoldoende. Dit terwijl er gaandeweg de studie al vaker feedback gegeven was. Toch kregen de studenten telkens een voldoende. En indien zij het niet eerder doen, ontnemen zij de student en de opleiding ook kans om er actie op te nemen."
Waarom zijn docenten zo terughoudend?
„Ze zijn bang om de student te schaden, of houden te veel vast aan eventuele verzachtende omstandigheden. Ook merkte ik dat docenten vaak niet goed weten waar ze op moeten letten, wat ze in zulke situaties moeten doen en wat de opleiding kan doen om te helpen. En het blijft natuurlijk een onprettige zaak. Het is lastig om over onprofessioneel gedrag te praten, maar het móet om er iets aan te kunnen doen."
Waar moet men bij onprofessioneel gedrag aan denken?
„In mijn onderzoek vond ik dat het om de vier I’s gaat: een tekort aan Inzet, Integriteit, Interactie met anderen of Inzicht in eigen functioneren. Het varieert dus van plagiaat en fraude - zoals handtekeningen vervalsen - tot niet kunnen omgaan met feedback. Ook speelt de omgang met anderen een grote rol. Vroeger konden we over een dokter nog zeggen dat hij of zij misschien niet zo goed in bejegening, maar wel een goede chirurg is. Nu is dat niet meer zo. Die bejegening heeft namelijk óók gevolgen voor patiënten. Daarom is het belangrijk dat ook al in de opleiding naar voren te brengen. Uit een groot onderzoek is gebleken dat artsen die aangeklaagd werden, als student al minstens drie keer zo vaak onprofessioneel gedrag vertoonden."
Hoe uit zich dat concreet?
„Ik zie soms dat studenten de privacy van patiënten schenden doordat ze dingen op social media vertellen. Dat kan ook herkenbaar zijn zonder dat je de naam en gegevens van de patiënt vermeldt. Het kan ook gaan om te laat komen, of je niet aan afspraken houden. Dat is een probleem als het een terugkerend patroon wordt. Soms heeft een student problemen met organiseren en time management, maar er kan ook andere problematiek achter liggen, zoals verslaving."
Heeft u zich als voormalig geneeskundestudent weleens schuldig gemaakt aan onprofessioneel gedrag?
„Ik weet nog dat ik met medestudenten in de bus zat; onderweg vanuit het ziekenhuis naar huis. We hadden het over een ingewikkelde patiënt. Eén van ons merkte toen op dat er best familie van de patiënt in de bus kon zitten, waarop we direct stilvielen. We noemden geen naam en het was natuurlijk niet slecht bedoeld, maar dat was uiterst slordig. In deze tijd zou dat gelijk op social media kunnen belanden."
