Het lijkt hét recept voor carrièresucces onder professionals: loopbaancoaching. Volgens Yvonne Burger, hoogleraar bij Het Center for Executive Coaching van de Vrije Universiteit, niet zonder reden. Hoe vind je er één die jou het beste vooruit helpt?

Met wat voor zaken kun je terecht bij een mentor?

„Het hangt er vanaf waar je naar op zoek bent. Sommige cliënten zitten met zichzelf in de knoop; willen weten wat de volgende stap in hun loopbaan is, of hebben een verkeerde werk-privébalans. Anderen willen concrete doelen afspreken, zoals omzet vergroten of uitbreiden naar het buitenland. Het is van belang te overwegen of je meer behoefte hebt aan een mentor of aan een coach.”

„Coaching of mentoring is een vrij efficiënte manier om snel stappen te zetten."

Wat is het verschil tussen een coach en een mentor?

„Een mentor staat je met raad en daad bij om jou in beweging te krijgen. Vaak is dat een meer ervaren professional of een senior medewerker in je eigen organisatie die jou kan adviseren. Een coach helpt je over het algemeen meer bij het vinden van je eigen oplossingen. Daarnaast zijn er formele en informele mentoren. Je komt altijd mensen tegen in het leven waar je veel van leert. Die zou je informele mentoren kunnen noemen. Daarnaast zijn er professionele mentoren en coaching relaties en dat is iets heel anders. Dat is een vak wat mij betreft. Dan moet je echt bepaalde kennis over coachingmethoden hebben en daar hoort ook professionalisering en contractering bij. Overigens zijn alle coachingmethoden ongeveer even effectief. Het gaat erom dat je weet wat er voor jou werkt.”

Waarom bent u zo’n voorstander van het mentorschap?

„Je gaat heel gericht met jezelf en je eigen vraagstukken aan de slag. Als je een training hebt in een grote groep komen ook andere mensen aan bod. Daar kan je ook veel van leren, maar coaching of mentoring is een vrij efficiënte manier om snel stappen te zetten. De effectiviteit is groot en in verhouding is het goedkoop.” 

„De titel is niet beschermd: iedereen mag een bordje ‘coach’ op zijn deur timmeren en klanten ontvangen."

Hoe vind je een goede mentor?

„De titel is niet beschermd: iedereen mag een bordje ‘coach’ op zijn deur timmeren en klanten ontvangen. Toch zijn er wel wat criteria waar je naar kunt kijken. Oriënteer in je omgeving of bij een beroepsvereniging van coaches of er iemand is met verstand van het thema. Is diegene aangesloten bij een beroepsvereniging? Heeft hij of zij een gedegen opleiding genoten? Het is belangrijk dat een mentor of coach zich voortdurend professionaliseert.”

Hoe wordt het vervolgens een succesvol mentortraject?

„Ik raad mensen aan te beginnen om te kijken in je eigen organisatie of er al een mentorsysteem is. Laat je in dat geval niet zomaar iemand toewijzen, maar kijk of het eerst klikt. Stel vervolgens een ‘contract’ op. Zo is het duidelijk wat beider verwachtingen zijn. Hoe vaak zie je elkaar? Met welke frequentie? Hoe lang en waar zie je elkaar? Evalueer ook regelmatig of het werkt. Als je na drie gesprekken toch merkt dat het niet zo goed voor je werkt, ga dan op zoek naar iemand anders.”

„Ik heb de gekste verhalen gehoord, zoals over een zelfbenoemde coach die een cliënt heeft geslagen."

Wat moet je vooral niet doen?

„Ik heb de gekste verhalen gehoord, van een zelfbenoemde coach die een cliënt heeft geslagen, tot een mentor-mentee verhouding die tot een relatie is uitgegroeid. Je kunt niet in een onprofessionele sfeer mentor en mentee zijn. Als mentor of coach moet je alert zijn op wat er in de werkrelatie gebeurt. Daarom is psychologische kennis zo belangrijk. Zo herkent een mentor het wanneer zaken door elkaar gaan lopen en er bijvoorbeeld ongepaste gevoelens ontstaan.”  

Hebt u tips voor mensen die het eng vinden om iemand als mentor te vragen?

„Je kunt het ook kleiner maken, door te vragen of iemand een keer koffie met je wil drinken en wil sparren. En dan verkennen of iemand bereid is om vaker met je in gesprek te gaan en tegen welke voorwaarden. Streef naar een professionele relatie. Een vergoeding heeft in dat geval ook voordelen. Daarmee maak je de relatie zakelijker, is het begrensder en zijn de verhoudingen duidelijk.”